Άσβεστη παραμένει η πίστη των χριστιανών της Δυτικής Μακεδονίας και όμορων περιοχών, για το μοναστήρι της Ζάβορδας, το οποίο γιορτάζει σήμερα Δευτέρα 7 Αυγούστου τον κτήτορα του Όσιο Νικάνορα.
Τόσο χθες Κυριακή 6 Αυγούστου, ημέρα του Σωτήρος όσο και σήμερα Δευτέρα, ημέρα μνήμης του Οσίου Νικάνορος, στη Ζάβορδα Γρεβενών συρρέουν κατά εκατοντάδες οι πιστοί για να προσκυνήσουν τα ιερά λείψανα του Αγίου.
Πολλοί πιστοί μάλιστα, κατασκηνώνουν για ένα τριήμερο στους πρόποδες του όρους Καλλίστρατου, του όρους που πήρε το όνομά του από τον παλαιό ασκητή Καλλίστρατο, που ασκήτεψε και εκοιμήθη στην περιοχή αυτή, όπου δεσπόζει σήμερα η ιερά μονή Οσίου Νικάνορα.
Τα πολλά θαύματα που έκανε ο Όσιος Νικάνορας, όταν ζούσε στο φιλόξενο μοναστήρι, το οποίο έκτισε το 1534 «με πολλούς κόπους και μόχθους», όπως έγραψε ο ίδιος στη διαθήκη του, έκαναν πολύ γρήγορα γνωστό σε όλη τη σκλαβωμένη τότε Ελλάδα. 
Ο Όσιος Νικάνωρ γεννήθηκε το 1491 στη Θεσσαλονίκη από πλούσιους γονείς, οι οποίοι δυσκολεύτηκαν να αποκτήσουν παιδιά. Η πίστη τους όμως, η οποία συνοδεύονταν από δεήσεις και αγαθοεργίες, τους έκανε να ευτυχήσουν και να αποκτήσουν μετά από χρόνια το Νικόλαο, όπως ήταν το κοσμικό όνομα του Οσίου.
Όταν πέθαναν οι γονείς του, ο Όσιος Νικάνωρ βρέθηκε να είναι κληρονόμος μεγάλης περιουσίας, όμως ήδη η εκκλησία τον είχε κερδίσει. Μία νύχτα, ενώ προσεύχονταν ουράνια φωνή του παρήγγειλε «να πορευθεί εις το του Καλλιστράτου όρος, για να αγωνιστεί εκεί καλώς».
Αφού μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, ξεκίνησε για τον προορισμό του μαζί τον Όσιο Διονύσιο, τον εν τω Ολύμπω. Στη διαδρομή οι δρόμοι τους χώρισαν και ο Όσιος Νικάνωρ έφθασε μόνος του στο Καλλίστρατον όρος, όπου με πολύ κόπο έκτισε το ασκηταριό του, το οποίο και σώζετε μέχρι και σήμερα, στους δύσβατους βράχους, στις όχθες του Αλιάκμονα ποταμού.
Κάποια νύχτα την ώρα που προσεύχονταν άκουσε και πάλι ουράνια φωνή, που τον καλούσε να πάει στην κορυφή του όρους και να βρει την εικόνα του Σωτήρος, η οποία ήταν κρυμμένη εκεί από την εποχή των εικονομάχων και να κτίσει στο σημείο αυτό μοναστήρι, κάτι που έκανε στη συνέχεια.
Η προσφορά του μοναστηριού ήταν ανεκτίμητη σε όλους τους Εθνικούς απελευθερωτικούς αγώνες, λόγω της στρατηγικής θέσεως, αλλά και της οικονομικής ακμής που απέκτησε, τόσο όταν ζούσε ο Όσιος Νικάνωρ όσο και όταν εκοιμήθη στις 7 Αυγούστου του 1549, σε ηλικία 58 ετών.
Το μοναστήρι της Ζάβορδας φημίζονταν για τη φιλοξενία του και πολλά μονοπάτια, από Γρεβενά, Σιάτιστα, Κοζάνη, Σέρβια, Δεσκάτη και άλλες πόλεις και χωριά της Δυτικής Μακεδονίας, οδηγούσαν στο μοναστήρι της Ζάβορδας.
Η παράδοση αυτή ήταν ιερή από την εποχή που ζούσε ο Όσιος Νικάνορας και διατηρήθηκε όλα τα χρόνια λειτουργίας του, οπότε οι φιλοξενούμενοι και οι περαστικοί έβρισκαν πάντα ένα πιάτο φαγητό και ένα ποτήρι κρασί, από τα μεγάλα αμπάρια που υπήρχαν σ’ αυτό.
Ανεκτίμητη ήταν όμως και η προσφορά του Οσίου, τόσο όταν ήταν εν ζωή όσο και μετά που εκοιμήθη, καθώς η πίστη σ’ αυτόν και την εκκλησία οδήγησαν σε μία σειρά θαυμάτων μέχρι και σήμερα, τα οποία έχουν σχέση με τις επιδημίες και τις αρρώστιες.
Σήμερα η Ιερά Μονή του Οσίου Νικάνορος, έχει ακόμη βαθιές τις πληγές από το σεισμό της 13ης Μαΐου του 1995, όταν γκρεμίστηκαν σχεδόν όλα τα κελιά, ενώ υπέστη σοβαρές ζημίες και το καθολικό, το οποίο κτίστηκε στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα του Σωτήρος.
Ήδη εδώ και τέσσερα χρόνια, με πρωτοβουλία του σεβασμιότατου μητροπολίτη Γρεβενών κ.κ. Σέργιο, που κάνει αγώνες για να ανοίξει και πάλι το μοναστήρι, έχουν ξαναχτιστεί και πάλι, με τα ίδια υλικά, τα κελιά των μοναχών όπως επίσης οι ξενώνες και οι αποθήκες, ενώ έχει ανακαινιστεί ο περίβολος χώρος.
Έτσι ο επισκέπτης μπορεί και πάλι να αισιοδοξεί ότι το μοναστήρι που έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο στην περιοχή, από την εποχή ακόμη του Οσίου Νικάνορα, θα μπορεί και πάλι να είναι τόπος προσκυνήματος και ευλάβειας των πιστών χριστιανών.
 
 

ΜΑΚΗΣ ΝΑΣΙΑΔΗΣ